در بازرسی‌های دوره‌ای، حداقل الزامات ذکر شده در آیین‌نامه شرایط ایمنی و بهداشت در استفاده از تجهیزات کاری و همچنین استانداردهای ملی و بین‌المللی مورد توجه قرار می‌گیرند.
۲.۱. الزامات حداقلی برای دستگاه‌های کنترلی که بر ایمنی تأثیر می‌گذارند:
۲.۱.۱. دستگاه‌های کنترلی که در تجهیزات کاری وجود دارند و بر ایمنی تأثیر می‌گذارند باید به‌صورت واضح قابل مشاهده و شناسایی باشند و در صورت لزوم، به‌طور مناسب علامت‌گذاری شوند.
۲.۱.۲. دستگاه‌های کنترلی، به‌جز در شرایط اضطراری، باید خارج از ناحیه خطر قرار گیرند و استفاده از آن‌ها نباید خطر اضافی ایجاد کند. این دستگاه‌ها نباید در صورت حرکات ناخواسته باعث ایجاد خطر شوند.
۲.۱.۳. اپراتور باید از محل اصلی کنترل اطمینان حاصل کند که فردی در ناحیه خطر وجود ندارد. اگر این امکان وجود نداشته باشد، سیستم هشدار صوتی و نوری که پیش از راه‌اندازی به‌طور خودکار فعال می‌شود، باید وجود داشته باشد.
۲.۱.۴. کارکنانی که ممکن است به دلیل راه‌اندازی یا توقف تجهیزات در معرض خطر قرار گیرند، باید با اقدامات ایمنی کافی محافظت شوند.
۲.۱.۵. سیستم‌های کنترلی باید به‌گونه‌ای انتخاب شوند که در برابر خرابی، اختلال یا فشارهای احتمالی در شرایط کاری طراحی‌شده ایمن باشند.
۲.۲. راه‌اندازی تجهیزات کاری فقط باید با استفاده آگاهانه و عمدی از دستگاه‌های کنترلی انجام شود.
۲.۲.۱. این قاعده در موارد زیر اعمال می‌شود، مگر آنکه برای کارکنان خطر ایجاد کند:
الف) پس از توقف تجهیزات به هر دلیلی، برای راه‌اندازی مجدد،
ب) در صورت ایجاد تغییرات مهم در شرایط کاری مانند سرعت یا فشار.
۲.۲.۲. این قاعده برای تجهیزات کاری که به‌صورت خودکار کار می‌کنند و در حال ادامه برنامه عادی خود هستند یا شرایط کاری‌شان تغییر می‌کند، اعمال نمی‌شود.
۲.۳. تمامی تجهیزات کاری باید دارای سیستمی باشند که بتوانند تجهیزات را به‌صورت کامل و ایمن متوقف کنند. برای هر محل کاری، با توجه به شرایط خطر، باید دستگاه کنترلی وجود داشته باشد که بتواند کل تجهیزات یا بخشی از آن را متوقف کرده و ایمنی آن را حفظ نماید. سیستم‌های توقف باید اولویت بالاتری نسبت به سیستم‌های راه‌اندازی داشته باشند. هنگام توقف تجهیزات یا بخش‌های خطرناک آن، انرژی محرکه نیز باید قطع شود.
۲.۴. در صورت لزوم با توجه به خطر و زمان توقف طبیعی تجهیزات، باید سیستم توقف اضطراری در تجهیزات کاری وجود داشته باشد.
۲.۵. تجهیزات کاری که خطر پرتاب یا سقوط قطعات را دارند، باید با محافظ‌های ایمنی مناسب جهت حذف این خطرات تجهیز شوند.
۲.۵.۱. تجهیزات کاری که ممکن است گاز، بخار، مایع یا گرد و غبار ایجاد کنند، باید به سیستم‌هایی مجهز باشند که این مواد را در محل تولید کنترل یا جمع‌آوری کنند.
۲.۶. در صورت نیاز به منظور حفظ سلامت و ایمنی کارکنان، تجهیزات کاری و قطعات آن باید با روش‌های مناسب محکم شوند.
۲.۷. در برابر خطر شکستن، جدا شدن یا پخش شدن قطعات تجهیزاتی که می‌تواند خطرات جدی برای سلامت و ایمنی کارکنان ایجاد کند، باید اقدامات حفاظتی مناسب اتخاذ گردد.
۲.۸. در صورت وجود خطر تماس مکانیکی با قطعات متحرک تجهیزات که ممکن است باعث بروز حادثه شود، تجهیزات باید با محافظ‌هایی مجهز شوند که مانع دسترسی به ناحیه خطر شوند یا باعث توقف حرکت پیش از رسیدن به آن ناحیه گردند.
۲.۸.۱. محافظ‌ها و تجهیزات ایمنی باید:
الف) ساختار مقاومی داشته باشند،
ب) خودشان خطر اضافی ایجاد نکنند،
ج) به آسانی قابل حذف یا غیرفعال‌سازی نباشند،
چ) از ناحیه خطر فاصله کافی داشته باشند،
د) مانع دید اپراتور نسبت به نقاط عملیاتی ضروری نشوند،
ه) فقط دسترسی به ناحیه کاری را محدود کنند و امکان نصب، جداسازی و تعمیر بدون نیاز به برداشتن آن‌ها فراهم باشد.
۲.۹. نواحی کاری، نگهداری و نقاط عملیاتی تجهیزات باید به‌گونه‌ای روشن شوند که متناسب با عملیات انجام‌شده باشند.
۲.۱۰. اقداماتی اتخاذ شود که کارکنان نتوانند به قطعاتی با دمای بسیار بالا یا پایین در تجهیزات کاری نزدیک شده یا با آن‌ها تماس برقرار کنند.
۲.۱۱. تجهیزات کاری باید دارای هشداردهنده‌هایی باشند که به‌راحتی درک و فهمیده شوند.
۲.۱۲. تجهیزات کاری فقط باید مطابق با هدف طراحی و تولید خود و در شرایط مشخص‌شده استفاده شوند.
۲.۱۳. عملیات نگهداری تجهیزات کاری فقط باید زمانی انجام شود که تجهیزات خاموش باشند. در صورتی که این امکان‌پذیر نباشد، باید اقدامات ایمنی لازم اتخاذ شده یا عملیات نگهداری خارج از ناحیه خطر انجام گیرد.
۲.۱۳.۱. در ماشین‌آلاتی که دفترچه نگهداری دارند، کلیه اقدامات مرتبط با نگهداری باید روزانه در آن ثبت شود. سوابقی که مطابق با قانون امضای الکترونیکی شماره ۵۰۷۰ با امضای الکترونیکی مطمئن امضا شده و به‌صورت الکترونیکی ذخیره شده‌اند نیز به‌عنوان دفترچه نگهداری قابل قبول می‌باشند.
۲.۱۴. تجهیزات کاری باید دارای وسایل و ابزارهایی باشند که منابع انرژی آن‌ها را به‌راحتی و با وضوح قطع کنند. اتصال مجدد به منابع انرژی نباید برای کارکنان خطر ایجاد کند.
۲.۱۵. در تجهیزات کاری باید علائم هشدار و ایمنی که اساس حفاظت کارکنان است، وجود داشته باشد.
۲.۱۶. شرایط لازم برای دسترسی ایمن کارکنان به محل‌های تولید، نگهداری و تنظیم تجهیزات و انجام ایمن عملیات فراهم شود.
۲.۱۷. تمامی تجهیزات کاری باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که از کارکنان در برابر خطرات ناشی از گرم شدن بیش از حد، آتش‌سوزی یا انتشار گاز، گرد و غبار، مایعات، بخار یا سایر مواد تولید، استفاده یا ذخیره‌شده محافظت کند.
۲.۱۸. تمامی تجهیزات کاری باید به‌گونه‌ای باشند که خطر انفجار ناشی از مواد تولید، استفاده یا ذخیره‌شده در آن‌ها را از بین ببرند.
۲.۱۹. تمامی تجهیزات کاری باید از نظر محافظت کارکنان در برابر تماس مستقیم یا غیرمستقیم با برق ایمن باشند.
۳.۱. الزامات حداقلی برای تجهیزات کاری متحرک به‌صورت خودکار یا با استفاده از وسیله‌ای دیگر:
۳.۱.۱. تجهیزاتی که کارکنان بر روی آن‌ها قرار دارند، باید در حین جابجایی بین محل‌ها، با سیستم‌هایی تجهیز شوند که بتوانند تمام خطرات احتمالی برای کارکنان، از جمله خطر برخورد یا گیر کردن به چرخ‌ها یا زنجیرها را به حداقل برسانند.
۳.۱.۲. در صورتی که بین وسیله کشنده و تجهیزات یا لوازم جانبی کشیده‌شده، خطر برخورد یا گیر افتادن وجود داشته باشد، این تجهیزات باید با محافظ‌هایی تجهیز شوند که از این خطرات جلوگیری کنند.
۳.۱.۲.۱. اگر جلوگیری از برخورد یا گیر افتادن ممکن نباشد، باید تدابیری اتخاذ شود که از آسیب رسیدن به کارکنان جلوگیری نماید.
۳.۱.۳. برای جلوگیری از آسیب یا آلودگی بخش‌های انتقال‌دهنده انرژی که بین قطعات متحرک تجهیزات قرار دارند و با زمین تماس دارند، باید اقدامات حفاظتی انجام شود.
۳.۱.۴. تجهیزات متحرکی که کارکنان روی آن‌ها قرار دارند، در شرایط کاری عادی و برای جلوگیری از واژگونی باید:
الف) به‌گونه‌ای طراحی شوند که بیش از یک چهارم گردش (۹۰ درجه) نداشته باشند یا
ب) اگر بیش از یک چهارم می‌چرخند، اطراف کارکنان فضای کافی برای محافظت وجود داشته باشد یا
ج) دارای سازه یا سیستم حفاظتی باشند که همین اثر محافظتی را ایجاد کند.
۳.۱.۴.۱. این سازه یا سیستم حفاظتی می‌تواند بخشی از خود تجهیزات باشد.
۳.۱.۴.۲. اگر در حین کار، تجهیزات کاری ثابت شده باشند یا به‌گونه‌ای طراحی شده باشند که واژگونی آن‌ها غیرممکن باشد، وجود سازه یا سیستم حفاظتی ضروری نیست.
۳.۱.۴.۳. در صورت واژگونی تجهیزات، باید سازه‌ای محافظتی وجود داشته باشد که مانع از گیر افتادن کارکنان بین زمین و تجهیزات گردد.
۳.۱.۵. برای کاهش خطرات ناشی از واژگونی لیفتراک‌هایی که یک یا چند نفر بر روی آن‌ها قرار دارند:
الف) باید کابین محافظ برای راننده وجود داشته باشد یا
ب) لیفتراک به‌گونه‌ای طراحی شود که واژگون نشود یا
ج) در صورت واژگونی، فضای کافی بین زمین و بخش‌هایی از لیفتراک برای محافظت از کارکنان باقی بماند یا
چ) لیفتراک به‌گونه‌ای طراحی شود که در صورت واژگونی، مانع از له شدن راننده توسط قطعات لیفتراک شود.
۳.۱.۶. اگر تجهیزات کاری متحرک خودکار در حال حرکت برای افراد خطر ایجاد کنند، باید شرایط زیر را فراهم نمایند:
الف) دارای سیستم‌هایی باشند که مانع استفاده توسط افراد غیرمجاز شوند.
ب) در تجهیزاتی که چند بخش به‌طور هم‌زمان حرکت می‌کنند، باید اقداماتی برای کاهش اثرات برخورد این اجزا انجام شود.
ج) دارای سیستم ترمز و توقف باشند؛ در صورت نیاز ایمنی، همچنین باید دارای سیستم ترمز اضطراری باشد که در صورت خرابی سیستم اصلی به‌طور خودکار فعال شود یا به‌راحتی در دسترس باشد.
چ) در مواردی که دید راننده محدود است، باید ابزارهای کمکی مناسب برای بهبود میدان دید استفاده شود.
د) تجهیزاتی که برای استفاده در شب یا مکان‌های تاریک طراحی شده‌اند، باید دارای سیستم روشنایی مناسب برای انجام کار و ایمنی کارکنان باشند.
ه) اگر در نزدیکی محل استفاده از تجهیزات یا لوازم یدکی آن‌ها، دستگاه‌های اطفای حریق وجود ندارد، این تجهیزات باید مجهز به دستگاه اطفای حریق مناسب باشند.
و) تجهیزات کاری کنترل از راه دور باید در صورتی که از محدوده کنترل خارج شوند، به‌طور خودکار متوقف شوند.
ز) تجهیزات کنترل از راه دور باید در شرایط عادی در برابر خطرات برخورد و له‌شدگی محافظت‌شده باشند و در غیر این صورت با ابزارهای دیگر این خطرات کنترل شوند.
۳.۲. الزامات حداقلی برای تجهیزات کاری مورد استفاده در جابجایی بارها:
۳.۲.۱. هنگامی که تجهیزات بلندکننده بار به‌صورت دائمی نصب می‌شوند، باید استحکام و پایداری آن‌ها با در نظر گرفتن وزن بار و تنش‌های ایجادشده در نقاط اتصال تضمین گردد.
۳.۲.۲. در ماشین‌آلاتی که برای بلند کردن بار استفاده می‌شوند، حداکثر بار مجاز باید به‌صورت واضح و قابل مشاهده علامت‌گذاری شود. همچنین در صورت استفاده از دستگاه در اشکال مختلف، باید برچسب یا علائم مربوط به حداکثر بار مجاز وجود داشته باشد.
۳.۲.۲.۱. لوازم جانبی مورد استفاده برای بلند کردن بار نیز باید به‌گونه‌ای علامت‌گذاری شوند که ویژگی‌های ایمن مورد نیاز را نشان دهند.
۳.۲.۲.۲. تجهیزاتی که برای بلند کردن یا حمل انسان طراحی نشده‌اند، باید به‌صورت واضح و مناسب علامت‌گذاری شوند تا از استفاده نادرست جلوگیری شود.
۳.۲.۳. تجهیزات کاری که به‌صورت ثابت نصب می‌شوند، باید به‌گونه‌ای قرار گیرند که خطرات زیر به حداقل برسد:
الف) برخورد بار با کارکنان،
ب) کشیده شدن یا سقوط خطرناک بار،
ج) جدا شدن ناخواسته بار.
۳.۲.۴. در تجهیزات کاری مورد استفاده برای بلند کردن یا جابجایی کارکنان:
الف) خطر سقوط کابین باید با تجهیزات مناسب برطرف شود،
ب) خطر افتادن کاربران از کابین باید برطرف شود،
ج) خطر برخورد، گیر افتادن یا له‌شدگی کاربران، به‌ویژه در اثر تماس ناخواسته با اشیاء، باید جلوگیری شود،
چ) در صورت بروز حادثه، کارمندان محبوس‌شده در کابین نباید در معرض خطر قرار گیرند و امکان نجات آن‌ها فراهم باشد.
۳.۲.۴.۱. اگر به دلیل ویژگی محل کار یا تفاوت ارتفاع‌ها، خطر سقوط کابین با وجود اقدامات ایمنی همچنان وجود داشته باشد، باید کابین با طناب ایمنی با ضریب ایمنی بالاتر تجهیز شده و هر روز کاری مورد بازرسی قرار گیرد.
موارد ذکر شده در این پیوست با در نظر گرفتن مفاد این آیین‌نامه و در صورتی که خطر متناظر در تجهیزات مورد نظر وجود داشته باشد، اعمال می‌گردند.
۱.۱. تجهیزات کاری باید به گونه‌ای نصب، راه‌اندازی و استفاده شوند که کمترین خطر را برای کاربران و سایر کارکنان ایجاد کنند. برای این منظور، فاصله کافی بین قسمت‌های متحرک تجهیزات کاری و قسمت‌های ثابت یا متحرک اطراف آن رعایت می‌شود. همچنین تأمین و دفع ایمن انرژی یا موادی که در تجهیزات کاری استفاده یا تولید می‌شوند، تضمین می‌گردد.
۱.۲. نصب یا جداسازی تجهیزات کاری باید تحت شرایط ایمن و به‌ویژه مطابق با دستورالعمل‌های ارائه‌شده توسط سازنده انجام شود.
۱.۳. تجهیزات کاری که در زمان استفاده احتمال برخورد صاعقه وجود دارد، باید در برابر اثرات صاعقه با وسایل مناسب محافظت شوند.
۲.۱. تجهیزات کاری متحرک خودکار تنها باید توسط کارکنانی استفاده شوند که آموزش‌های لازم در خصوص استفاده ایمن از این تجهیزات را دریافت کرده‌اند.
۲.۲. اگر تجهیزات کاری در داخل یک محیط کاری حرکت می‌کنند، باید مقررات ترافیکی و محدودیت‌های سرعت مناسب تعیین و اجرا شود.
۲.۳.۱. در محیط کاری که تجهیزات متحرک فعالیت دارند، باید اقدامات لازم برای جلوگیری از حضور کارکنان غیرمرتبط اتخاذ گردد.
۲.۳.۲. اگر به دلایل کاری حضور کارکنان در این ناحیه ضروری باشد، اقدامات مناسب برای جلوگیری از آسیب به آن‌ها توسط تجهیزات اتخاذ می‌گردد.
۲.۴. در تجهیزات کاری سیار که به‌صورت مکانیکی حرکت می‌کنند، تنها در صورت اطمینان کامل از ایمنی، حمل‌ونقل کارکنان مجاز است. در صورتی که حین حمل‌ونقل نیاز به انجام کار باشد، سرعت تجهیزات باید متناسب با آن تنظیم گردد.
۲.۵. تجهیزات کاری سیار با موتور احتراقی داخلی تنها در صورت تأمین هوای کافی و عدم ایجاد خطر برای سلامت و ایمنی کارکنان قابل استفاده در محل‌های کاری هستند.
۳.۱. احکام عمومی
۳.۱.۱. تجهیزات کاری متحرک یا قابل نصب/جداسازی که برای بلند کردن بار طراحی شده‌اند، باید با توجه به ویژگی‌های زمین، در تمامی شرایط پیش‌بینی‌شده به‌صورت ایمن و پایدار مورد استفاده قرار گیرند.
۳.۱.۲. برای بلند کردن افراد فقط باید از تجهیزات کاری و لوازم جانبی ویژه این منظور استفاده شود.
۳.۱.۲.۱. در شرایط استثنایی یا اضطراری، می‌توان از تجهیزات کاری که برای بلند کردن افراد طراحی نشده‌اند، با اتخاذ اقدامات ایمنی لازم و تحت نظارت استفاده کرد.
۳.۱.۲.۲. زمانی که کارکنان بر روی تجهیزات کاری طراحی‌شده برای بلند کردن بار قرار دارند، همواره باید فردی مسئول برای کنترل دستگاه حضور داشته باشد. همچنین افراد باید امکان ارتباط ایمن و وسیله‌ای مطمئن برای تخلیه در شرایط خطر داشته باشند.
۳.۱.۳. مگر در صورت وجود نیاز فنی، باید اقدامات لازم برای جلوگیری از حضور افراد در زیر بار بلندشده اتخاذ گردد. از عبور بار از بالای محل‌های کاری بدون محافظ باید خودداری شود. در صورت اجتناب‌ناپذیر بودن، روش‌های کاری مناسب تدوین و اعمال می‌گردد.
۳.۱.۴. لوازم جانبی بلند کردن باید با توجه به شکل و ساختار قلاب، نوع بار، نقاط اتصال، اجزای اتصالی و شرایط محیطی انتخاب شوند. اگر اجزای اتصال بعد از استفاده جدا نمی‌شوند، باید به‌گونه‌ای مشخص علامت‌گذاری شوند تا کاربران اطلاعات لازم را داشته باشند.
۳.۱.۵. لوازم جانبی بلند کردن باید به گونه‌ای نگهداری شوند که آسیب نبینند یا خراب نشوند.
۳.۲. تجهیزات کاری مورد استفاده برای بلند کردن بارهای بدون راهنما (آزاد در حالت آویزان)
۳.۲.۱. در محل‌هایی که چندین دستگاه بلندکننده به‌طور هم‌زمان فعالیت می‌کنند، باید اقدامات لازم برای جلوگیری از برخورد بارها یا اجزای دستگاه‌ها با یکدیگر اتخاذ گردد.
۳.۲.۲. در هنگام بلند کردن بارهای بدون راهنما با استفاده از تجهیزات کاری سیار، باید اقداماتی جهت جلوگیری از کج شدن، واژگونی یا لغزش یا حرکت تجهیزات انجام گردد و کنترل‌هایی برای اطمینان از اجرای این اقدامات صورت گیرد.
۳.۲.۳. اگر اپراتور تجهیزات نتواند مسیر حرکت بار را به‌صورت مستقیم یا از طریق دستگاه‌های کمکی نظارت کند، باید فردی آموزش‌دیده و باتجربه برای هدایت بار تعیین شود. برای محافظت از کارکنان در برابر خطرات ناشی از برخورد بارها، باید تدابیر سازمانی مناسب در نظر گرفته شود.
۳.۲.۴. برای انجام ایمن عملیات اتصال یا جداسازی بار، باید تجهیزات به‌گونه‌ای تنظیم شوند که کنترل آن‌ها مستقیماً یا به‌صورت غیرمستقیم در اختیار کارگر باشد.
۳.۲.۵. تمامی عملیات بلند کردن بار باید با برنامه‌ریزی مناسب و تحت نظارت انجام شود تا ایمنی کارکنان حفظ گردد. در صورتی که یک بار به‌صورت هم‌زمان با چند دستگاه بلندکننده بلند شود، باید هماهنگی لازم بین اپراتورها ایجاد و اجرا شود.
۳.۲.۶. اگر تجهیزات بلندکننده بار بدون راهنما در صورت قطع کامل یا جزئی منبع تغذیه قادر به نگه‌داشتن بار در حالت معلق نباشند، باید اقدامات لازم برای محافظت از کارکنان انجام شود. بار معلق نباید بدون نظارت رها شود مگر آنکه ورود به منطقه خطر محدود شده یا ایمنی نگهداری بار تضمین شده باشد.
۳.۲.۷. در صورت بدتر شدن شرایط جوی به‌گونه‌ای که ایمنی استفاده به خطر بیفتد، استفاده از تجهیزات کاری طراحی‌شده برای بلند کردن بارهای بدون راهنما در فضای باز متوقف می‌شود. برای جلوگیری از واژگونی و آسیب به کارکنان باید تدابیر حفاظتی اتخاذ شود.
۴.۱. احکام عمومی
۴.۱.۱. اگر انجام کارهای موقت در ارتفاع در یک سکوی مناسب، با ایمنی و شرایط ارگونومیک کافی ممکن نباشد، باید مناسب‌ترین تجهیزات کاری انتخاب شوند که شرایط ایمن کاری را فراهم کرده و حفظ نمایند. اقدامات جمعی حفاظتی نسبت به اقدامات فردی اولویت دارند. اندازه تجهیزات کاری باید متناسب با ماهیت کار و بار پیش‌بینی‌شده بوده و عبور و مرور ایمن را ممکن سازد.
۴.۱.۱.۱. برای دسترسی به محل کار موقت در ارتفاع، باید مناسب‌ترین مسیر و وسیله انتخاب شود؛ با در نظر گرفتن تعداد دفعات عبور، ارتفاع محل و مدت زمان استفاده. وسایل انتخاب‌شده باید در شرایط خطرناک امکان تخلیه فوری کارکنان را فراهم کنند. در مسیرها، وسایل و سکوهای مورد استفاده، و در محل‌های گذر بین طبقات یا پل‌های موقت، باید خطر سقوط حذف گردد.
۴.۱.۲. نردبان‌های دستی فقط در صورتی که خطر کم باشد و استفاده از تجهیزات کاری ایمن‌تر نیاز نباشد، برای مدت کوتاه یا در شرایط خاص محل کار که کارفرما قادر به تغییر آن نیست، قابل استفاده هستند؛ مشروط بر رعایت مفاد بند ۴.۱.۱. از پیوست دوم.
موارد مرتبط با استفاده از تجهیزات کاری
موارد ذکر شده در این پیوست با در نظر گرفتن احکام این آیین‌نامه و در شرایطی که تجهیزات مذکور دارای خطرات مربوطه باشند، اعمال می‌شوند.
۱. احکام کلی برای تمامی تجهیزات کاری
۱.۱. تجهیزات کاری به گونه‌ای قرار داده، نصب و استفاده می‌شوند که کمترین خطر را برای کاربران و سایر کارکنان ایجاد کنند. برای این منظور، بین قسمت‌های متحرک تجهیزات کاری و قسمت‌های ثابت یا متحرک اطراف آن فاصله کافی حفظ می‌شود. همچنین، تأمین و دفع ایمن انرژی یا موادی که در تجهیزات کاری استفاده یا تولید می‌شوند، تضمین می‌گردد.
۱.۲. نصب یا جداسازی تجهیزات کاری، به ویژه بر اساس دستورالعمل‌های ارائه‌شده توسط سازنده، تحت شرایط ایمن انجام می‌شود.
۱.۳. تجهیزات کاری که در معرض خطر صاعقه قرار دارند، با وسایل مناسب در برابر اثرات صاعقه محافظت می‌شوند.
۲. احکام مربوط به استفاده از تجهیزات کاری خودکششی یا قابل حرکت با وسیله نقلیه دیگر
۲.۱. تجهیزات کاری خودکششی توسط کارکنانی که آموزش مناسب در مورد استفاده ایمن از این تجهیزات دیده‌اند، استفاده می‌شوند.
۲.۲. اگر تجهیزات کاری در یک منطقه کاری حرکت می‌کنند، قوانین ترافیکی مناسب و محدودیت‌های سرعت تعیین و اعمال می‌شوند.
۲.۳.۱. در محل کار تجهیزات کاری خودکششی، ترتیبات لازم برای جلوگیری از حضور کارکنان غیرمرتبط انجام می‌شود.
۲.۳.۲. در صورتی که به دلیل نیاز کاری حضور کارکنان در این منطقه ضروری باشد، تدابیر مناسب برای جلوگیری از آسیب دیدن آن‌ها توسط تجهیزات کاری اتخاذ می‌شود.
۲.۴. در تجهیزات کاری سیار که به صورت مکانیکی حرکت می‌کنند، حمل کارکنان تنها در صورتی مجاز است که ایمنی کامل تأمین شده باشد. در صورت نیاز به انجام کار در حین حمل، سرعت تجهیزات به‌طور مناسب تنظیم می‌شود.
۲.۵. در محل‌های کاری، تجهیزات کاری سیار با موتورهای احتراق داخلی تنها در صورتی استفاده می‌شوند که هوای کافی و بدون خطر برای سلامت و ایمنی کارکنان تأمین شود.
۳. احکام مربوط به تجهیزات کاری مورد استفاده در بلند کردن بار
۳.۱. احکام کلی
۳.۱.۱. تجهیزات کاری سیار یا قابل جداسازی که برای بلند کردن بار طراحی شده‌اند، با در نظر گرفتن ویژگی‌های زمین، در تمامی شرایط استفاده پیش‌بینی‌شده به صورت پایدار و محکم استفاده می‌شوند.
۳.۱.۲. برای بلند کردن افراد، فقط از تجهیزات کاری و لوازم جانبی که برای این منظور فراهم شده‌اند، استفاده می‌شود.
۳.۱.۲.۱. در شرایط استثنایی یا اضطراری، در صورتی که تجهیزات کاری برای بلند کردن افراد طراحی نشده‌اند، می‌توان با اتخاذ تدابیر لازم و تحت نظارت، از آن‌ها برای بلند کردن افراد استفاده کرد.
۳.۱.۲.۲. هنگامی که کارکنان بر روی تجهیزات کاری طراحی‌شده برای بلند کردن بار قرار دارند، همیشه فردی مسئول برای کنترل تجهیزات حضور دارد. تجهیزات بلند کردن باید دارای امکانات ارتباطی مطمئن برای کارکنان و وسایل نجات ایمن در مواقع خطر باشند.
۳.۱.۳. تدابیر لازم برای جلوگیری از حضور افراد در زیر بارهای بلندشده اتخاذ می‌شود. بارها از روی محل‌های کاری بدون محافظ که ممکن است کارکنان در آن حضور داشته باشند، عبور داده نمی‌شوند. در مواردی که این امر ممکن نیست، روش‌های کاری مناسب تعیین و اجرا می‌شوند.
۳.۱.۴. لوازم جانبی بلند کردن بار با در نظر گرفتن شکل و ساختار آن‌ها، متناسب با بار مورد نظر، نقاط اتصال، اجزای اتصال و شرایط جوی انتخاب می‌شوند. اجزای اتصال که پس از استفاده جدا نمی‌شوند، به‌طور مشخص علامت‌گذاری می‌شوند تا کاربران از ویژگی‌های آن‌ها مطلع باشند.
۳.۱.۵. لوازم جانبی بلند کردن بار به گونه‌ای نگهداری می‌شوند که دچار خرابی یا آسیب نشوند.
۳.۲. تجهیزات کاری مورد استفاده در بلند کردن بارهای بدون راهنما (آزاد در هوا)
۳.۲.۱. در مناطقی که دو یا چند وسیله بلند کردن بار با مسیرهای کاری متقاطع وجود دارد، تدابیر لازم برای جلوگیری از برخورد بارها و اجزای وسایل بلند کردن اتخاذ می‌شود.
۳.۲.۲. در بلند کردن بارهای بدون راهنما با استفاده از تجهیزات کاری سیار، تدابیر لازم برای جلوگیری از کج شدن، واژگونی، لغزش یا جابجایی تجهیزات اتخاذ می‌شود. کنترل‌های لازم برای اطمینان از اجرای کامل این تدابیر انجام می‌شود.
۳.۲.۳. اگر اپراتور تجهیزات کاری مورد استفاده در بلند کردن بارهای بدون راهنما نتواند به‌طور مستقیم یا از طریق وسایل کمکی مسیر کامل بار را ببیند، فردی آموزش‌دیده و با تجربه برای راهنمایی اپراتور منصوب می‌شود. تدابیر سازمانی لازم برای محافظت کارکنان از خطرات ناشی از برخورد بارها اتخاذ می‌شود.
۳.۲.۴. برای اطمینان از اتصال و جداسازی ایمن بارها، به‌ویژه زمانی که کنترل تجهیزات کاری به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در دست کارکنان است، ترتیبات لازم انجام می‌شود.
۳.۲.۵. تمامی عملیات بلند کردن بار به‌طور مناسب برنامه‌ریزی شده و تحت نظارت انجام می‌شود تا ایمنی کارکنان حفظ شود. به‌ویژه زمانی که یک بار با استفاده از دو یا چند تجهیزات کاری به‌طور هم‌زمان بلند می‌شود، هماهنگی بین اپراتورها تضمین می‌شود.
۳.۲.۶. اگر تجهیزات کاری مورد استفاده در بلند کردن بارهای بدون راه
نگهداری، تعمیر و بازرسی‌های دوره‌ای تجهیزات کاری
۱. موارد کلی
۱.۱. نگهداری، تعمیر و بازرسی‌های دوره‌ای تجهیزات کاری باید با در نظر گرفتن فواصل و معیارهای تعیین‌شده در استانداردهای ملی و بین‌المللی، داده‌های تولیدکننده و الزامات فنی و مهندسی انجام شود.
۱.۲. نگهداری تجهیزات کاری (روزانه، هفتگی، ماهانه، سه‌ماهه، شش‌ماهه و غیره) باید مطابق با استانداردهای مربوطه یا دستورالعمل‌های تولیدکننده، توسط سرویس‌های مجاز یا افراد منصوب‌شده در محل کار انجام شود.
۱.۳. تجهیزات کاری باید قبل از هر بار استفاده، توسط اپراتورها بررسی شوند.
۱.۳.۱. به‌جز آزمایش‌ها و بررسی‌های غیرمخرب، تجهیزات کاری باید روزانه مورد بازرسی قرار گیرند. در حین استفاده، تجهیزات باید از نظر ترک‌ها، اتصالات شل‌شده، تغییر شکل قطعات، سایش، خوردگی و علائم مشابه به‌صورت چشمی بررسی شوند.
۱.۳.۲. در صورت مشاهده ترک، سایش بیش از حد و موارد مشابه، تجهیزات باید برای بررسی دقیق‌تر از سرویس خارج شوند. این بازرسی چشمی باید توسط اپراتور یا فردی که با تجهیزات و عملکرد آن‌ها آشنا است، انجام و ثبت شود.
۱.۳.۳. این بازرسی‌ها باید در فواصل هفتگی، ماهانه، سه‌ماهه و مشابه، مطابق با استانداردهای مربوطه یا توصیه‌های تولیدکننده، تکرار شوند.
۱.۳.۴. تمامی بازرسی‌های روزانه، هفتگی، ماهانه، سه‌ماهه و مشابه، همراه با تمامی تعمیرات و نگهداری‌ها باید ثبت شوند.
۱.۴. در صورتی که فواصل و معیارهای بازرسی دوره‌ای تجهیزات کاری در استانداردها مشخص نشده باشد، بازرسی‌ها باید مطابق با فواصل و معیارهای تعیین‌شده توسط تولیدکننده انجام شوند. اگر تولیدکننده این موارد را مشخص نکرده باشد، فواصل بازرسی دوره‌ای باید با در نظر گرفتن شرایط محیطی محل کار، میزان و مدت استفاده از تجهیزات و نتایج ارزیابی ریسک تعیین شوند. این فواصل نباید، به‌جز در موارد استثنایی ذکرشده در این مقررات، از یک سال تجاوز کنند.
۱.۵. تجهیزاتی که برای انجام چندین کار ساخته شده‌اند، باید با توجه به هر کار به‌صورت جداگانه مورد بازرسی دوره‌ای قرار گیرند.
۱.۶. پس از انجام بازرسی‌های دوره‌ای توسط افراد مجاز، گزارشی تهیه می‌شود. این گزارش‌ها باید در طول مدت استفاده از تجهیزات نگهداری شوند.
۱.۷. گزارش بازرسی دوره‌ای تجهیزات کاری باید شامل بخش‌های زیر باشد:
۱.۷.۱. اطلاعات کلی: در این بخش، نام، آدرس و اطلاعات تماس محل کار (تلفن، فکس، ایمیل، وب‌سایت و غیره)، تاریخ بازرسی دوره‌ای، تاریخ پیشنهادی برای بازرسی دوره‌ای بعدی و سایر اطلاعات ضروری ذکر می‌شود.
۱.۷.۲. ویژگی‌های فنی تجهیزات کاری: در این بخش، نام، برند، مدل، سال ساخت، شماره سریال، محل قرارگیری، هدف استفاده و سایر ویژگی‌های فنی تجهیزات کاری ذکر می‌شود.
۱.۷.۳. روش بازرسی دوره‌ای: شماره و نام استاندارد مربوطه، ویژگی‌های تجهیزات استفاده‌شده در حین بازرسی دوره‌ای و سایر اطلاعات مرتبط بیان می‌شود.
۱.۷.۴. یافته‌ها و ارزیابی: در این بخش، با توجه به قوانین مشخص‌شده و مقایسه نتایج بازرسی دوره‌ای با ویژگی‌های فنی تجهیزات کاری و مقادیر حدی موجود در استانداردها و منابع فنی، ارزیابی انجام می‌شود. اطلاعات مربوط به تست‌ها و سایر فرآیندهای انجام‌شده در بازرسی دوره‌ای نیز ذکر می‌شود.
۱.۷.۵. تست‌ها، آزمایش‌ها و بررسی‌ها: نتایج تست‌ها، آزمایش‌ها و بررسی‌های انجام‌شده در حین بازرسی دوره‌ای تجهیزات کاری (مانند تست هیدرواستاتیک، تست استاتیک، تست دینامیک، روش‌های بررسی غیرمخرب و غیره) بیان می‌شود.
۱.۷.۶. هشدارها و پیشنهادها: در صورت شناسایی موارد نامناسب از نظر ایمنی و بهداشت کار، پیشنهادهایی برای اصلاح آن‌ها ارائه می‌شود و تأکید می‌شود که تا زمان رفع این موارد، استفاده از تجهیزات کاری ایمن نخواهد بود.
۱.۷.۷. نتیجه‌گیری و نظر نهایی: در این بخش، با توضیح نواقص شناسایی‌شده و اصلاح‌شده، به‌صورت واضح بیان می‌شود که آیا تجهیزات کاری می‌توانند تا بازرسی دوره‌ای بعدی به‌صورت ایمن عمل کنند یا خیر.
۱.۷.۸. تأییدیه: در این بخش، اطلاعات هویتی، حرفه‌ای، تاریخ و شماره دیپلم فرد یا افراد مجاز برای انجام بازرسی دوره‌ای، شماره ثبت وزارتخانه و تعداد نسخه‌های گزارش ذکر و امضا می‌شود. گزارش‌هایی که فاقد این اطلاعات یا امضای فرد مجاز باشند، معتبر نخواهند بود.
۱.۸. در صورتی که ویژگی‌های تجهیزات کاری نیاز به بازرسی توسط افراد مجاز از چندین رشته داشته باشد، بازرسی‌ها باید به‌صورت مشترک یا هر فرد مجاز بخش مربوط به تخصص خود را بررسی و گزارش کند.
۱.۹. اگر در بازرسی دوره‌ای مواردی نامناسب از نظر ایمنی و بهداشت کار شناسایی شود و مشخص شود که استفاده از تجهیزات کاری تا زمان رفع این نواقص مناسب نیست، تجهیزات نباید مورد استفاده قرار گیرند تا این نواقص برطرف شوند. پس از رفع نواقص، بازرسی مجدد انجام و گزارشی دوم تهیه می‌شود که شامل توضیحات مربوط به کارهای انجام‌شده برای رفع نواقص و تأییدیه استفاده ایمن تا بازرسی بعدی است.
● سیلندرهای گاز مایع (LPG) مورد استفاده: در صورتی که در استانداردها مدت زمان مشخص نشده باشد، هر ۱ سال یک بار مطابق با معیارهای مشخص‌شده در استانداردهای TS EN 1440:2008+A1:2012، TS EN 14767، TS EN 14795، TS EN 14914 انجام می‌شود.
● مخازن هوای فشرده (۲)، (۳): در صورتی که در استانداردها مدت زمان مشخص نشده باشد، هر ۱ سال یک بار مطابق با معیارهای استانداردهای TS 1203 EN 286-1، TS EN 1012-1:2010، TS EN 13445-5 انجام می‌شود.
● مخازن کریوژنیک: مطابق با مدت‌زمان مشخص‌شده در استاندارد TS EN:13458-۳ و بر اساس معیارهای مشخص‌شده در استانداردهای TS EN 1251-3، TS EN:13458-۳، TS EN 13530-3 و TS EN 14197-3 بررسی می‌شود.
● مخازن و انبارهایی که حاوی مایعات خطرناک هستند (۴): هر ۱۰ سال یک بار مطابق با معیارهای مشخص‌شده در استانداردهای API 620، API 650، API 653، API 2610 بررسی می‌شود.
(۱) شیر اطمینان نصب‌شده بر روی مخازن گاز مایع (LPG) باید هر ۵ سال یک بار مورد بازرسی و آزمایش قرار گیرد.
(۲) مخازن هوای فشرده ثابت یا سیار و کلیه ظروفی که حاوی هوای فشرده هستند و تجهیزات ثابت مربوط به آن‌ها.
(۳) آزمایش فشار هیدرواستاتیک در هر مرحله از کمپرسورهای چندمرحله‌ای با فشار مجاز همان مرحله، ۱٫۵ برابر انجام می‌شود.
(۴) مایعات خطرناک شامل مایعات خورنده یا مضر برای سلامتی هستند.
(۵) روش‌های بازرسی غیرمخرب استفاده می‌شود.
(*) در تجهیزات تحت فشار که دوره‌های کنترل دوره‌ای آن‌ها براساس استاندارد API 510 تعیین شده‌اند، مدت زمان کنترل دوره‌ای نباید بیشتر از نصف عمر باقی‌مانده تجهیزات باشد و در هر صورت از ۵ سال تجاوز نکند.
(**) استانداردهای ذکرشده در جدول به‌عنوان مرجع آورده شده‌اند و استانداردهای مرتبط دیگر که پس از انتشار آیین‌نامه منتشر می‌شوند نیز باید مدنظر قرار گیرند.
● ۲.۲.۱. مگر در مواردی که در استانداردها خلاف آن تصریح شده باشد، تجهیزات بالابر و انتقال باید قادر باشند بار اعلام‌شده را با حداقل ۱٫۲۵ برابر ظرفیت، به‌صورت مؤثر و ایمن بلند کرده و نگه دارند و دارای ترمز بار کافی و مقاوم در برابر این بار باشند.
● ۲.۲.۲. بازرسی‌های دوره‌ای تجهیزات بالابر و انتقال توسط مهندسان مکانیک یا تکنسین‌ها و تکنسین‌های ارشد مکانیک انجام می‌شود. در صورتی که این بازرسی‌ها با استفاده از روش‌های آزمون غیرمخرب انجام شود، این بازرسی‌ها فقط باید توسط مهندسان یا تکنسین‌هایی که آموزش‌های مربوط به استاندارد TS EN 473 را دیده‌اند انجام شود.
● ۲.۲.۳. با حفظ معیارهای ذکرشده در بند ۲.۱.۱، معیارهای بازرسی و دوره‌های کنترل دوره‌ای برخی از تجهیزات بالابر و انتقال در جدول شماره ۲ مشخص شده است.
● تجهیزات بالابر و/یا انتقال (۱)، (۲)، (۳): در صورتی که در استانداردها مدت مشخصی ذکر نشده باشد، هر ۱ سال یک بار مطابق با استانداردهای TS 10116، TS EN 280 + A2، TS EN 818-6 + A1، TS EN 1495 + A2، TS EN 1709، TS EN 12079-3، TS EN 12927-7، TS EN 13157+A1، TS EN ISO 13534، TS ISO 789-2، TS ISO 3056، TS ISO 4309، TS ISO 7592، TS ISO 9927-1، TS ISO 11662-1، TS ISO 12480-1، TS ISO 12482 – 1، FEM 9.751، FEM 9.752، FEM 9.755 و FEM 9.756 انجام می‌شود.
● آسانسور (مسافربر و باری) (۴): در صورتی که در استانداردها مدت مشخصی ذکر نشده باشد، هر ۱ سال یک بار و با حفظ الزامات ذکرشده در آیین‌نامه آسانسور مصوب ۳۱/۱/۲۰۰۷ و آیین‌نامه نگهداری و بهره‌برداری آسانسور مصوب ۱۸/۱۱/۲۰۰۸، طبق استانداردهای TS EN 81–3، TS EN 13015، TS ISO 9386-1 و TS ISO 9386-2 انجام می‌شود.
● پله برقی و نوار نقاله مسافری: در صورتی که در استانداردها مدت مشخصی ذکر نشده باشد، هر ۱ سال یک بار مطابق با شرایط ذکرشده در استاندارد TS EN 13015 انجام می‌شود.
● ماشین‌های انبار (لیفتراک، ترانسپالت، لیفت): در صورتی که در استانداردها مدت مشخصی ذکر نشده باشد، هر ۱ سال یک بار طبق معیارهای تعیین‌شده در استانداردهای TS 10689، TS EN 1757-2، TS ISO 5057، TS 10201 ISO 3184، TS ISO 6055، TS ISO 1074 و FEM 4.004 انجام می‌شود.
● داربست‌های ساختمانی (۵)، (۶): در صورتی که در استانداردها مدت مشخصی ذکر نشده باشد، هر ۶ ماه یک بار طبق معیارهای تعیین‌شده در استانداردهای TS EN 1495 + A2، TS EN 1808 و TS EN 12811-3 و با رعایت مفاد ماده ۴ پیوست II بررسی می‌شود.
(۱) در آزمون ایستایی در بازرسی‌های دوره‌ای جرثقیل‌ها، بار آزمایش باید حداقل ۱٫۲۵ برابر بار اعلام‌شده و در آزمون دینامیکی حداقل ۱٫۱ برابر باشد.
(۲) برای تجهیزات بالابر غیرموبایل، آزمون پایداری در صورت لزوم بر اساس معیارهای تعیین‌شده در استانداردهای مربوطه انجام می‌شود.
(۳) در وسایل بالابری که زیر ظرفیت استفاده می‌شوند، حداکثر بار مجاز به‌صورت مشخص علامت‌گذاری می‌شود. در صورتی که بار بیش از مقدار اعلام‌شده قرار باشد بلند شود، وسیله بالابر باید طبق معیارهای مذکور بدون آزمایش مورد استفاده قرار نگیرد.
(۴) در بازرسی دوره‌ای تجهیزات دارای سیستم فرمان الکترونیکی، افراد مجاز به بازرسی در زمینه‌های ماشین و برق باید به‌صورت مشترک عمل کنند.
(۵) بازرسی‌های دوره‌ای داربست‌ها باید توسط فارغ‌التحصیلان مهندسی عمران، مکانیک یا معماری و تکنسین‌ها یا تکنسین‌های ارشد در این زمینه‌ها انجام شود. در امور ساخت کشتی، باید توسط مهندس کشتی‌سازی انجام شود.
(۶) داربست‌ها باید به‌گونه‌ای علامت‌گذاری شوند که حداکثر بار مجاز قابل حمل روی آن‌ها مشخص باشد.
(**) استانداردهای ذکرشده به‌عنوان مرجع ارائه شده‌اند و استانداردهای مرتبط منتشرشده پس از تاریخ انتشار آیین‌نامه نیز باید مدنظر قرار گیرند.
● ۲.۳.۱. مگر در مواردی که در استانداردهای مربوطه خلاف آن قید شده باشد، بازرسی‌های دوره‌ای تأسیسات باید هر ۱ سال یک بار انجام شود.
● ۲.۳.۲. بازرسی‌های دوره‌ای تأسیسات برقی، سیستم‌های اتصال زمین، برق‌گیرها، باتری‌ها، ترانسفورماتورها و سایر تأسیسات مرتبط با برق، باید توسط مهندسان برق یا تکنسین‌های برق یا تکنسین‌های ارشد برق انجام شود.
● ۲.۳.۳. بازرسی‌های دوره‌ای تأسیسات غیرمرتبط با برق، باید توسط مهندسان مکانیک، تکنسین‌های مکانیک یا تکنسین‌های ارشد مکانیک انجام شود.
● ۲.۳.۴. با حفظ مفاد بند ۲.۱.۱، معیارهای بازرسی دوره‌ای و زمان‌بندی برخی از تأسیسات در جدول شماره ۳ مشخص شده است.
● تأسیسات برق، اتصال زمین، برق‌گیر: در صورتی که در استانداردها مدت مشخصی ذکر نشده باشد، هر ۱ سال یک بار طبق آیین‌نامه "اتصال زمین در تأسیسات برق" مصوب ۲۱/۸/۲۰۰۱، آیین‌نامه "تأسیسات جریان قوی برق" مصوب ۳۰/۱۱/۲۰۰۰، آیین‌نامه "تأسیسات داخلی برق" مصوب ۴/۱۱/۱۹۸۴ و همچنین معیارهای استاندارد TS EN 60079 بررسی می‌شود.
● باتری‌ها و ترانسفورماتورها: هر ۱ سال یک بار مطابق با شرایط تعیین‌شده توسط سازنده بررسی می‌شوند.
● سیستم اطفاء حریق، شلنگ‌ها، موتورپمپ‌ها و لوله‌کشی‌ها: در صورتی که در استانداردها مدت مشخصی ذکر نشده باشد، هر ۱ سال یک بار با هدف بررسی انطباق با معیارهای تعیین‌شده در پروژه و همچنین بر اساس استانداردهای TS 9811، TS EN 671-3، TS EN 12416-1 + A2، TS EN 12416-2 + A1، TS EN 12845 + A2 انجام می‌شود.
● دستگاه اطفاء حریق دستی: طبق بازه‌های زمانی مشخص‌شده در استاندارد TS ISO 11602-2 و مطابق با معیارهای آن بررسی می‌شود.
● سیستم تهویه و تأسیسات سرمایش/گرمایش: هر ۱ سال یک بار با هدف بررسی انطباق با معیارهای پروژه مورد بررسی قرار می‌گیرد.
(**) استانداردهای ذکرشده به‌عنوان مرجع ارائه شده‌اند و باید به استانداردهای مرتبط که پس از تاریخ انتشار آیین‌نامه منتشر شده‌اند نیز توجه شود.
● ۲.۴.۱. بازرسی‌های دوره‌ای ماشین‌آلات و دستگاه‌ها باید مطابق با مفاد مندرج در ضمیمه III، بند ۱.۴ انجام شود.
● ۲.۴.۲. بازرسی‌های دوره‌ای ماشین‌آلات و دستگاه‌ها باید توسط مهندسان مکانیک یا تکنسین‌های مکانیک یا تکنسین‌های ارشد مکانیک انجام شود.
● ۲.۴.۳. بازرسی دوره‌ای ماشین‌آلات و دستگاه‌هایی که مجهز به سیستم کنترل الکترونیکی هستند باید به‌صورت مشترک توسط مهندس مکانیک یا مکاترونیک و مهندسان برق و/یا تکنسین‌های آن‌ها انجام شود.