استاندارد EN 62368-1 برای تجهیزات فناوری اطلاعاتی اعمال میشود که با باتری یا منبع تغذیه شبکه کار میکنند و شامل دستگاههای تجاری الکتریکی و دستگاههای متصل به آنها بوده و ولتاژ نامی آنها از ۶۰۰ ولت تجاوز نمیکند.
استاندارد EN 62368-1 همچنین شامل موارد زیر نیز میشود:
تجهیزاتی که صرفنظر از منبع تغذیه، برای استفاده به عنوان تجهیزات زیرساخت مخابراتی یا تجهیزات پایانهای مخابراتی طراحی شدهاند؛
تجهیزاتی که صرفنظر از منبع تغذیه، برای اتصال مستقیم به یک سیستم توزیع کابلی یا به عنوان تجهیزات زیرساختی طراحی شدهاند؛
تجهیزاتی که برای استفاده از یک شبکه برق متناوب (AC) به عنوان بستر ارتباطی طراحی شدهاند (به یادداشت ۴ ماده ۶ و یادداشت ۴ ماده ۷.۱ مراجعه شود).
EN 62368-1 همچنین میتواند برای اجزاء و زیرسیستمهایی که برای استفاده همراه با تجهیزات فناوری اطلاعاتی طراحی شدهاند، اعمال شود.
رعایت کامل الزامات EN 62368-1 برای اجزاء و زیرسیستمها الزامی نیست، مشروط بر اینکه کل دستگاهی که شامل آنها میشود با این استاندارد مطابقت داشته باشد.
یادداشت ۱: نمونههایی از الزامات که اجزاء و زیرسیستمها ملزم به رعایت آنها نیستند، شامل علامتگذاری توان و دسترسی به بخشهای خطرناک میباشد.
یادداشت ۲: اگرچه ممکن است یک دستگاه شامل سیستمهایی مانند تهویه در مقیاس بزرگ، سیستمهای اعلام و اطفای حریق باشد که بهطور کامل در محدوده استاندارد EN 62368-1 قرار نمیگیرند، با این حال، تمامی بخشهای الکترونیکی دستگاه مشمول این استاندارد میباشند. در برخی کاربردها، ممکن است قوانین خاص دیگری لازم باشد.
EN 62368-1 شامل مقررات ایمنی جهت کاهش خطرات آتشسوزی، برقگرفتگی و آسیب برای اپراتورها، افراد عادی که ممکن است با دستگاه تماس داشته باشند، و در صورت ذکر صریح، برای کارکنان خدمات فنی میباشد.
این استاندارد همچنین با هدف کاهش برخی خطرات برای دستگاههایی که از واحدهای بیناتصالی یا واحدهای مستقل تشکیل شدهاند و برای نصب، بهرهبرداری و نگهداری طبق توصیف سازنده طراحی شدهاند، تدوین شده است.
نمونههایی از دستگاههای تحت پوشش استاندارد EN 62368-1:
دستگاههای بانکی: مانند دستگاههای خودپرداز (ATM)، شمارنده/پرداختکننده پول
دستگاههای پردازش داده و نوشتار: دستگاههای آمادهسازی داده، پردازش داده، ذخیرهسازی، رایانههای شخصی، چاپگرها، اسکنرها، صفحهنمایشها
تجهیزات شبکه داده: پلها، دستگاههای انتهایی مدار داده، روترها
دستگاههای فروش الکترونیکی و الکتریکی: صندوقهای فروش، ترازوهای الکترونیکی، پایانههای فروش (POS)
ماشینآلات اداری الکتریکی و الکترونیکی: ماشینحسابها، دستگاههای کپی، ضبط صدا، دستگاههای برش اسناد، پانچها، دستگاههای جداکننده، دستگاههای تغذیه کاغذ
سایر تجهیزات فناوری اطلاعات: دستگاههای چاپ عکس، پایانههای اطلاعرسانی عمومی، دستگاههای چندرسانهای
تجهیزات پستی: ماشینهای پردازش نامه، دستگاههای پست
زیرساختهای شبکه مخابراتی: دستگاههای صورتحساب، مالتیپلکسرها، تجهیزات تغذیه شبکه، پایانههای شبکه، ایستگاههای پایه رادیویی، تقویتکنندهها، دستگاههای انتقال، سوییچهای مخابراتی
تجهیزات پایانهای مخابراتی: فکسها، سیستمهای تلفن سانترال، مودمها، PABX، پیجرها، دستگاههای پاسخگو، گوشیهای تلفن (با سیم و بیسیم)
قوانین عمومی:
1.3.1 اجرای قوانین:
مقررات موجود در استاندارد EN 62368-1 تنها در موارد مربوط به ایمنی اعمال میشود.
برای تشخیص وجود شرایط ایمنی، مدارها و ساختار باید با دقت از نظر نتایج احتمالی خرابی مورد بررسی قرار گیرند.
1.3.2 طراحی و ساخت دستگاه:
دستگاه باید به گونهای طراحی و ساخته شود که در استفاده عادی، شرایط غیرعادی پیشبینیشده و در صورت بروز خطای منفرد، از گسترش آتشسوزی، برقگرفتگی و سایر خطرات جلوگیری کرده و خطر آسیب به افراد را کاهش دهد.
انطباق دستگاه از طریق بازرسی یا انجام آزمایشهای مرتبط بررسی میشود.
1.3.3 ولتاژ تغذیه:
دستگاه باید برای عملکرد ایمن در هر ولتاژ تغذیهای که برای آن طراحی شده، مناسب باشد.
انطباق آن از طریق بازرسی یا استفاده از ولتاژ تغذیه مشخصشده در بند مرتبط استاندارد EN 62368-1 و انجام آزمونهای مربوطه بررسی میشود.
اگر بند مورد نظر منبع تغذیه را بهطور مشخص تعیین نکرده باشد، از ولتاژ نامی یا هر مقدار داخل محدوده ولتاژ نامی استفاده میشود.
1.3.4 ساختارهایی که تحت پوشش EN 62368-1 نیستند:
دستگاههایی که شامل روشهای ساخت، مواد یا فناوریهایی هستند که تحت پوشش این استاندارد نیستند، باید سطح ایمنی و اصول ایمنی معادل آنچه در این استاندارد تعیین شده را تأمین کنند.
یادداشت: جهت انطباق با شرایط جدید از طریق اضافه کردن مقررات جزئی، کمیته تدوین استاندارد باید بهموقع مطلع شود.
1.3.5 مواد معادل
در مواردی که EN 62368-1 یک کلاس عایق خاص را مشخص کرده باشد، استفاده از کلاس بالاتری از عایق مجاز است.
به همین ترتیب، در مواردی که این استاندارد یک رده اشتعالپذیری خاص را مشخص کرده باشد، استفاده از ردهای با عملکرد بهتر مجاز است.
1.3.6 جهتگیری در حین حمل و استفاده
چنانچه جهتگیری دستگاه در حین استفاده، بهطور مشخص بر قوانین عملکرد یا نتایج آزمونها تأثیر بگذارد، باید همه حالات مجاز جهتگیری مورد بررسی قرار گیرد یا از دستورالعملهای سازنده پیروی شود.
برای دستگاههای قابلحمل، تمامی شرایط حمل و استفاده باید مدنظر قرار گیرد.
یادداشت – این بند در مورد مواد 4.1، 4.2، 4.3.8، 4.5، 4.6 و 5.3 از این استاندارد اعمال میشود.
1.3.7 معیار انتخاب
در مواردی که EN 62368-1 بین معیارها، روشهای آزمون یا شرایط مختلف برای انطباق، گزینههایی را ارائه میدهد، انتخاب نهایی باید توسط سازنده مشخص شود.
1.3.8 نمونههای ذکرشده در EN 62368-1
در این استاندارد، مثالهایی از دستگاهها، اجزاء، روشهای ساخت، تکنیکهای طراحی و خطاها با واژههایی مانند "برای مثال" یا "نظیر" بیان شدهاند و سایر مثالها، شرایط یا راهکارها را مستثنی نمیکنند.
1.3.9 مایعات رسانا
در ارتباط با قوانین الکتریکی EN 62368-1، مایعات رسانا باید به عنوان بخشهای رسانا در نظر گرفته شوند.
1.3.Z1 مواجهه با فشار صوتی بیش از حد
دستگاه باید به گونهای طراحی و ساخته شود که در شرایط نرمال کاری یا حتی در حالتهای خطا که استفاده از هدفون یا بلندگو میتواند منجر به فشار صوتی بیش از حد شود، برای کاربر خطری نداشته باشد.
یادداشت Z1 – روشهای اندازهگیری جدید برای تجهیزات صوتی در استانداردهای EN 50322-1 و EN 50322-2 تعریف شدهاند:
EN 50322-1: تجهیزات صوتی – هدفونها و بلندگوهای همراه – روش اندازهگیری حداکثر سطح فشار صوتی و مقادیر محدود – بخش 1: روش کلی برای تجهیزات یکپارچه
EN 50322-2: تجهیزات صوتی – هدفونها و بلندگوهای همراه – روش اندازهگیری حداکثر سطح فشار صوتی و مقادیر محدود – بخش 2: راهنمای استفاده برای مجموعههایی که بلندگو و هدفون از سازندگان مختلف میباشند.
1.4.1 اجرای آزمونها
آزمونهایی که در EN 62368-1 ذکر شدهاند، فقط در مواقعی که ایمنی مطرح است باید اجرا شوند.
در صورتی که اجرای یک آزمون خاص با توجه به طراحی یا ساختار دستگاه قابلاجرا نباشد، آزمون انجام نمیشود.
مگر خلافش ذکر شده باشد، الزامی نیست که دستگاه پس از آزمون عملکرد داشته باشد.
1.4.2 آزمونهای نوع (تیپ)
مگر خلاف آن بیان شده باشد، آزمونهای مشخصشده در این استاندارد، آزمونهای تیپ هستند.
1.4.3 نمونههای آزمون
مگر خلاف آن ذکر شده باشد، نمونه یا نمونههای مورد آزمون باید نماینده دستگاهی باشند که کاربر دریافت میکند یا خود همان دستگاه باشند.
آزمونها میتوانند بهجای دستگاه کامل، روی مدارها، اجزاء یا زیرمونتاژهای جداگانه نیز انجام شوند، مشروط بر آنکه تنظیمات و ارزیابیها تضمین کنند که کل دستگاه با استاندارد مطابقت دارد.
در صورت مخرب بودن آزمون، استفاده از مدلهایی که وضعیت ارزیابیشده را نمایندگی میکنند، مجاز است.
یادداشت 1 – ترتیب آزمونها به صورت زیر است:
انتخاب اولیه مواد و اجزاء
آزمونهای میز کار بر روی اجزاء یا زیرسیستمها
آزمونهای دستگاه خاموش (بدون انرژی)
آزمونهای در حال کار:
در شرایط عادی
در شرایط غیرعادی
در شرایطی که ممکن است به آسیب منجر شوند
یادداشت 2 – برای کاهش مصرف مواد و پسماند، تا حد امکان، قسمتهای متصل همزمان آزمون شوند.
1.4.4 پارامترهای کاری برای آزمونها
در مواردی که شرایط خاص آزمون در استاندارد بیان نشده یا تأثیر پارامترهای عملکردی بر نتایج آزمون واضح است، آزمونها باید در ترکیب بدترینحالت ممکن بر اساس دفترچه راهنمای سازنده اجرا شوند:
ولتاژ تغذیه (بند 1.4.5)
فرکانس تغذیه (بند 1.4.6)
دمای عملکرد (بند 1.4.12)
موقعیت فیزیکی دستگاه و اجزاء متحرک آن
حالت عملکردی
تنظیمات کنترلهایی مانند ترموستات یا تنظیمکنندهها در نواحی دسترسی اپراتور:
بدون استفاده از ابزار
با استفاده از کلید یا ابزار خاص تأمینشده برای اپراتور
1.4.5 ولتاژ تغذیه در آزمونها
برای تعیین بدترین ولتاژ اعمالشده در حین آزمون، موارد زیر باید در نظر گرفته شود:
ولتاژهای نامی متعدد
تلورانسهای ولتاژ نامی
حدود بازه ولتاژ نامی
اگر دستگاه برای اتصال مستقیم به شبکه طراحی شده باشد، تلورانس ولتاژ نامی بهجز موارد خاص، باید +۶٪ و -۱۰٪ باشد.
اگر ولتاژ نامی 230 V تکفاز یا 400 V سهفاز باشد، تلورانس باید ±۱۰٪ باشد.
اگر سازنده تلورانس متفاوتی را مشخص کرده باشد، از آن مقدار استفاده میشود.
اگر دستگاه برای اتصال به منبعی معادل با شبکه (مانند ژنراتور یا UPS) طراحی شده باشد، تلورانس ولتاژ باید توسط سازنده تعیین شود.
اگر دستگاه برای اتصال به منبع DC شبکهای طراحی شده باشد، مگر اینکه سازنده مورد دیگری تعیین کند، تلورانس باید +۲۰٪ و -۱۵٪ باشد.
اگر دستگاه فقط برای DC طراحی شده باشد، اثرات احتمالی اتصال اشتباه باید در نظر گرفته شود.
۱.۴.۶ فرکانس تغذیه برای آزمونها
برای تعیین نامطلوبترین فرکانس تأمین انرژی به DGC، باید فرکانسهای نامی مختلف در دامنه فرکانس نامی در نظر گرفته شوند (برای مثال ۵۰ هرتز و ۶۰ هرتز). اما معمولاً نیازی به در نظر گرفتن تلورانس بر روی فرکانس نامی نیست (برای مثال ۵۰ هرتز ± ۰٫۵ هرتز).
۱.۴.۷ دستگاههای اندازهگیری الکتریکی
دستگاههای اندازهگیری الکتریکی باید دارای پهنای باند کافی برای اندازهگیری صحیح همه مؤلفههای پارامتر اندازهگیری شده باشند (DC، منبع تغذیه شبکه AC، مؤلفههای فرکانس بالا و هارمونیکها). اگر مقدار مؤثر (RMS) اندازهگیری میشود، باید اطمینان حاصل شود که دستگاه اندازهگیری مقدار واقعی مؤثر را برای امواج غیرسینوسی، همانند امواج سینوسی ارائه میدهد.
۱.۴.۸ ولتاژهای کاری نرمال
در تعیین ولتاژهای کاری (بند ۱.۲.۹.۶)، و
در طبقهبندی مدارهای دستگاه به عنوان مدارهای ELV، SELV، TNV-1، TNV-2، TNV-3 یا مدارهای با ولتاژ خطرناک، باید ولتاژهای زیر در نظر گرفته شوند:
ولتاژهای کاری نرمال تولیدشده در دستگاه شامل ولتاژهای پیک تکرارشونده مشابه منابع تغذیه سوئیچینگ،
ولتاژهای کاری نرمال تولیدشده در خارج از دستگاه شامل سیگنالهای تلفنی گرفتهشده از شبکههای مخابراتی.
برای این اهداف، ولتاژهای گذرا و غیرتکراری تولیدشده از بیرون که ناشی از سوئیچینگ سیستم توزیع قدرت و تابش آن هستند (مانند ولتاژهای گذرای شبکه و ولتاژهای گذرای شبکه مخابراتی)، نباید در نظر گرفته شوند.
هنگام تعیین ولتاژهای کاری، این شرایط گذرا قبلاً در تعیین حداقل فواصل عایقکاری لحاظ شدهاند؛ برای این منظور به بند ۲.۱۰.۳ و پیوست G مراجعه شود.
بهجز طبقهبندی بین مدارهای SELV و TNV-1 و همچنین بین TNV-2 و TNV-3، برای طبقهبندی دیگر مدارهای دستگاه باید به بند ۱.۲.۸.۱۱ و جدول ۱A مراجعه شود.
توضیح - تأثیر ولتاژهای پایدار نامطلوب تولیدشده در خارج از دستگاه (مانند اختلافات پتانسیل زمین و ولتاژهای القایی توسط سیستمهای قطار برقی بر روی شبکه مخابراتی) با استفاده از شیوههای نصب یا عایقبندی مناسب موجود در دستگاه کنترل میشود. این اقدامات به کاربرد بستگی دارند و در این استاندارد بررسی نشدهاند.
۱.۴.۹ اندازهگیری ولتاژ زمین
در این استاندارد، هر جا که ولتاژی بین بخش رسانای دستگاه و زمین ذکر شده باشد، همه قسمتهای زمینشده زیر باید در نظر گرفته شوند:
ترمینال زمین حفاظتی (در صورت وجود)،
سایر بخشهای رسانای دستگاه که الزاماً باید به زمین حفاظتی متصل شوند (برای مثال، بند ۲.۶.۱)،
هر بخش رسانای دستگاه که به دلایل عملکردی زمین شده است.
بخشهایی که از طریق اتصال به دستگاه دیگر زمین میشوند اما در دستگاه تحت آزمون زمین نشدهاند، باید در نقطهای که بالاترین ولتاژ به دست میآید به زمین متصل شوند. اگر در یک کاربرد خاص دستگاه، رسانایی در مدار به زمین متصل نباشد، هنگام اندازهگیری ولتاژ بین آن رسانا و زمین، باید مقاومتی غیراستقرایی با مقدار ۵۰۰۰ اهم ± ۱۰٪ بین سرهای دستگاه اندازهگیری متصل شود.
افت ولتاژ روی هادی زمین حفاظتی کابل تغذیه یا دیگر کابلهای خارجی در اندازهگیریها در نظر گرفته نمیشود.
۱.۴.۱۰ پیکربندی بار DGC
در مواردی که ممکن است نتایج دیگر آزمونها تحت تأثیر قرار گیرد، برای تعیین جریان ورودی (بند ۱.۶.۲)، متغیرهای زیر باید در نظر گرفته شده و برای ایجاد بدترین حالت ممکن تنظیم شوند:
بارهای ناشی از شرایط اختیاری ارائهشده یا توصیهشده توسط سازنده که همراه DGC یا در داخل آن وجود دارند،
بارهای ناشی از واحدهای دیگر دستگاهی که برای تأمین انرژی از DGC طراحی شدهاند،
بارهایی که ممکن است به خروجیهای تغذیه استاندارد در ناحیه دسترسی اپراتور روی دستگاه متصل شوند. این بارها ممکن است تا سطح سیگنال مشخصشده در بند ۱.۷.۵ باشند.
استفاده از بارهای مصنوعی برای شبیهسازی این بارها در هنگام آزمون مجاز است.
۱.۴.۱۱ توان گرفتهشده از شبکه مخابراتی
برای اهداف این استاندارد، فرض میشود که توان قابل گرفتن از یک شبکه مخابراتی به ۱۵ ولت آمپر محدود شده است.
۱.۴.۱۲ شرایط اندازهگیری دما
۱.۴.۱۲.۱ کلیات
دمای اندازهگیریشده روی DGC باید مطابق با بند ۱.۴.۱۲.۲ یا ۱.۴.۱۲.۳ باشد (هرکدام که قابلاعمال است). همه دماها بر حسب درجه سلسیوس (°C) بیان شدهاند.